یک مرثیه تئوریک

مفهوم دموکراسی، کارکردهای آن و تعریف‌ها و مصادربه‌مطلوب‌هایی که از آن می‌شود بسیار لغزنده و در زمین متن خود بسیار وابسته به نظام سرمایه‌داری‌ است.

همین چالش عیان اما کم‌تر مورد توجه باعث شده تا شهاب‌الدین فردید در کتاب پیش‌رو، «یک مرثیۀ تئوریک» به‌واکاوی این واژۀ کهنه بپردازد و از اصل و اساس آن را زیرذره‌بین نگاه خود ببرد. در این کتاب می‌خوانیم که چگونه رژیم‌های لیبرال از مسئله دموکراسی و رفراندوم چون پوششی برای نظام سرمایه‌داری و شبحی سرگردان بر فراز منتقدان آن بهره می‌برند و چگونه به همین خواست و نیت و دلیل، ایرانی که پس از انقلاب، راه بر مطامع و منافع بنیاد سلطه و نظم جهانی و ارباب امپریالیسم ایجاد کرده، در معرض توپخانه‌های تبلیغاتی و کوران ترجمه‌های آثار متفکران مدافع دموکراسی بورژوایی و زرادخانه‌های پمپاژ ایدئولوژیکِ وابسته به بلوک استکباری سرمایه‌داری امپریالیسم قرار داده‌اند.

شاید با همین نگاه و توجه، بررسی و کاوشی فارغ از غبارهای رسانه‌ای و دام‌های تبلیغاتی امروزه بدل به امری ضروری می‌شود تا ماهیت پشت پردۀ دستگاه عوام­فریبی سیستماتیک غرب مدرن و جوهرۀ استبدادی دموکراسی لیبرال افشا شود. در «یک مرثیۀ تئوریک» برای شناخت مکانیزمی که دموکراسی‌های کاپیتالیستی به آن رفراندوم و دموکراسی می‌گویند و نعره‌زنان اصول آن را بر جهانیان تحمیل می‌سازند؛ ابتدا به‌معنا و مفهوم رفراندوم و دموکراسی و سپس به تطور مفهومی و سردرگمی‌ها در تعیین مصداق این واژه از یونان باستان تاکنون پرداخته‌ شده و در نهایت چند مورد از اشکالات تئوریک و تناقضات ساختاری-فلسفی اندیشۀ دموکراسی مورد مداقه قرار گرفته و به این پرسش پاسخ داده شده که «آیا رژیم‌های سکولاریست غربی در تمام مسائل دموکراتیک عمل می‌کنند؟». برای سنجش صداقت‌شان کشورهای غربی به‌عنوان شاهد مثال عملکرد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی چند دولت روی میز تحقیق قرار گرفته است.